Khởi động các chương trình chuyển đổi xanh tại đặc khu Côn Đảo”.
Thứ năm - 07/08/2025 22:05
Sáng 7-8, Viện nghiên cứu phát triển TP.HCM phối hợp cùng đặc khu Côn Đảo tổ chức hội thảo khoa học trực tiếp và trực tuyến đến một số điểm cầu có chủ đề "Khởi động các chương trình chuyển đổi xanh tại đặc khu Côn Đảo”.
Chủ trì hội thảo là TS.Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM; ông Lê Anh Tú, Bí thư Đảng ủy đặc khu Côn Đảo cùng các nhà khoa học, chuyên gia đến từ các trường Đại học, viện nghiên cứu, hiệp hội, cơ quan quản lý Nhà nước, cá nhân hoạt động thực tiễn sinh sống và làm việc tại Côn Đảo.
Mở đầu hội thảo, ông Lê Anh Tú, Bí thư Đảng ủy đặc khu Côn Đảo ghi nhận và đánh giá cao chủ đề, ý nghĩa của hội khảo khoa học đặt ra cho sự phát triển bền vững của Côn Đảo. Theo ông Tú, trước thời điểm sáp nhập, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ cũng đã rất quan tâm đến sự phát triển của Côn Đảo; xây dựng nhiều chương trình chuyển đổi xanh, đề án kinh tế tuần hoàn…cho Côn Đảo. Từ năm 2024 Côn Đảo cũng đã triển khai đề án với thực hiện 19 nhiệm vụ, đến nay đã hoàn thành 15 nhiệm vụ, còn 4 nhiệm vụ đang kiến nghị rà soát lại để xem xét, chuyển giai đoạn tiếp theo để làm. Trong các nhiệm vụ đã hoàn thành có những kết quả nổi bật như khi đến Côn Đảo du khách hạn chế không sử dụng các sản phẩm nhựa, túi nilon mà sử dụng cán sản phẩm tái chế; sử dụng các “giỏ lễ xanh” khi viếng tại Nghĩa trang Hàng Dương; xử lý nước thải mang tính tuần hoàn…Qua thực hiện các nhiệm vụ, Côn Đảo đã nâng cao được nhận thức, thay đổi thói quen, phong tục tập quán, hành động của người dân, du khách. “Đây là cả một quá trình và cần sự ủng hộ, chung tay của nhiều bên từ sản xuất, phân phối đến tiêu dùng. Khi nói đến Côn Đảo xanh không có nghĩa chỉ nói đến độ che phủ rừng, không phải xanh vì nước biển xanh mà xanh ở đây phải là xanh từ tiềm thức, hành động, từ thói quen. Tất cả chương trình, kế hoạch đưa ra đều phục vụ mục tiêu đó” - Bí thư Đảng ủy đặc khu nhấn mạnh. Ông Tú mong muốn mỗi đại biểu, du khác đến đảo sẽ trở thành một đại sứ để lan tỏa tinh thần trên. Đây là một điều thú vị khi đến với Côn Đảo. Nó không phải là sự ngăn cấm về mặt quản lý mà nó là một điều thú vị, một bản sắc riêng của Côn Đảo; làm sao để tuyên truyền rằng khi đến Côn Đảo, du khách sẽ được đi trên những chuyến xe xanh, có thể là xe điện, xe đạp, xe ngựa… Phát biểu khai mạc hội thảo, TS. Trương Minh Huy Vũ đánh giá cao những chia sẻ mở đầu rất tâm huyết của Bí thư Đảng ủy đặc khu về Côn Đảo hiện tại cũng như những định hướng trong tương lai. Theo TS. Trương Minh Huy Vũ, trong buổi làm việc với đặc khu Côn Đảo (25-7), Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cũng đã định hướng là Côn Đảo phát triển theo hướng đảo xanh, đảo thông minh. Trước đây, Côn Đảo và tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũ đã có nhiều nghiên cứu, đặc biệt là đề án kinh tế tuần hoàn. Đến nay phải cụ thể hóa từng việc, phương thức triển khai như thế nào. Theo TS Trương Minh Huy Vũ, cần làm rõ các vấn đề về giao thông xanh, xử lý rác thải, các khu dân cư xanh, cộng đồng du lịch, tín chỉ Carbon…để xây dựng một thương hiệu du lịch mới cho Côn Đảo. Vì vậy rất cần có các ý kiến đóng góp, hiến kế của chuyên gia, nhà khoa học, trong đó cụ thể như vấn đề giao thông xanh cho Côn Đảo.
PGS.TS Phan Thục Anh, Phó hiệu trưởng kiên giám đốc trung tâm Đổi mới sáng tạo trường Đại học VinUni có báo cáo tham luận, phát biểu về chuyển đổi xanh và phát triển bền vững đặc khu Côn Đảo đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Theo PGS.TS Phan Thục Anh, Côn Đảo đang bước vào một giai đoạn phát triển với một sứ mệnh rất đặc biệt, đó là trở thành “Hòn đảo Di sản Carbon Thấp” không chỉ ở Việt Nam mà với mong muốn đạt ở đẳng cấp quốc tế. Côn Đảo không phát triển bằng mọi giá mà nó sẽ chọn theo con đường phát triển thuận theo tự nhiên, gìn giữ di sản và tiên phong trong chuyển đổi xanh. Trong tầm nhìn mở rộng đô thị TP.HCM, định vị Côn Đảo cùng với Cần Giờ tạo thành vành đai xanh kép. Cần Giờ là lá phổi xanh ở đất liền với hệ sinh thái rừng ngập mặn thì Côn Đảo sẽ là “viên ngọc xanh” giữa đại dương, là không gian cho những chính sách đặc thù và đặc biệt có thể truyền cảm hứng và nhân rộng cho các địa phương khác…
Về các trụ cột chuyển đổi xanh Côn Đảo gồm giao thông xanh, năng lượng bền vững, kinh tế biển xanh và du lịch chất lượng cao. Trong đó các phương tiện giao thông chuyển qua xe điện vào năm 2030. Côn Đảo cũng tiên phong trong sử dụng năng lượng điện mặt trời, điện gió, tích trữ thông minh, hướng tới tử chủ, sạch và ổn định… Tiến sĩ Vũ Minh Tâm chuyên gia về giao thông xanh cũng chia sẻ thêm, hiện nay nhu cầu khách du lịch đến Côn Đảo tăng cao. Điều này sẽ làm áp lực lên hệ thống hạ tầng giao thông đường bộ, môi trường của Côn Đảo. Do đó giải pháp về giao thông xanh, tích hợp chuyển đổi số là nền tảng để tạo ra một “Hòn đảo di sản Carbon Thấp”. Về giải pháp, theo Tiến sĩ Tâm khuyến nghị cần chú ý, tích hợp 5 yếu tố, gồm: Chính sách và quản lý giao thông xanh; Phương tiện giao thông xanh; Hạ tầng năng lượng và CNTT cho giao thông; Giao thông công cộng, chia sẻ và chủ động; Sự tham gia của người dân, du khách và doanh nghiệp. Trong đó giải pháp cụ thể là cần sớm ban hành ngay các chính sách về quản lý giao thông xanh, chuyển đổi xe điện; phát triển về hạ tầng, giao thông công cộng và chia sẻ. Ngoài ra, cần chuyển đổi xe xăng sang xe điện bao gồm cả xe máy và ôtô, đặc biệt là xe bus và kinh doanh vận tải, đi kèm với đó là chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư để hiệu quả hơn. Bên cạnh đó là hệ thống trạm sạc, hạ tầng thông minh để đáp ứng được cho chuyển đổi sang xe điện. Các dự án về vận hành tuyến xe bus điện mới và xây dựng làn đường riêng cho xe đạp và xe chia sẻ. Tuyên truyền cho người dân, du khách về giao thông xanh. Về giao thông xanh tại Côn Đảo, ông Phạm Vương Bảo, Phó Giám đốc trung tâm quản lý giao thông công cộng TP.HCM (Sở Xây dựng TP.HCM) thông tin, việc phát triển giao thông xanh tại Côn Đảo là một phần trong chuyển đổi giao thông xanh thuộc đề án kiểm soát khí thải đối với các phương tiện giao thông do Thành phố giao trung tâm nghiên cứu. Các chính sách khung, cơ sở pháp lý về phát triển giao thông xanh tại Côn Đảo hiện đã có. Trong đó, Nghị quyết 98 của Quốc hội đã cho TP.HCM áp dụng những chính sách đặc thù để phát triển thành phố, trong đó có việc phân vùng kiểm soát khí thải, xây dựng chính sách thu mua, chuyển đổi các phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng nhiên liệu điện, năng lượng xanh. Đặc biệt, đặc khu Côn Đảo cũng đã được tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũ phê duyệt đề án ứng dụng mô hình kinh tế tuần hoàn… Hiện nay qua khảo sát Côn Đảo có khoảng 8.000 phương tiện xe gắn máy 2 bánh và trên 400 ôtô cá nhân, phương tiện giao thông công cộng như xe bus tại Côn Đảo chưa có. Theo ông Bảo đề xuất có chính sách phát triển xe bus sử dụng năng lượng xanh trên địa bàn Côn Đảo. Về kinh tế cần có các giải pháp hỗ trợ chuyển đổi xe cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang điện, năng lượng sạch; chính sách thu mua xe 2 bánh sử dụng xe xăng của người dân… Ngoài ra, trung tâm đã đề xuất mở mới 6 tuyến xe bus điện (xe khoảng 30-40 chỗ) tại đặc khu Côn Đảo. “Các tuyến sẽ có lộ trình, điểm dừng, trụ dừng, nhà chờ cụ thể. Sau hội thảo chúng tôi cũng sẽ đăng ký làm việc với các đơn vị liên quan để khảo sát hạ tầng giao thông, bến bãi cụ thể của 6 tuyến xe. Sau khảo sát sẽ xây dựng kế hoạch, đề xuất bố trí vốn đầu tư đồng bộ hạ tầng cho các tuyến”- ông Bảo thông tin. Theo ông Bảo, hiện Sở Xây dựng cũng đang rà soát lại các quy hoạch, trong đó có quy hoạch hạ tầng giao thông, bến bãi của Côn Đảo để cập nhật, đề nghị đặc khu cùng phối hợp. Tuyến từ sân bay vào trung tâm Bộ Xây dựng cũng đã có chủ trương thống nhất. 6 tuyến này cũng đã được thông qua danh mục mạng lưới tuyến, hiện chỉ cần đầu tư, cải tạo hạ tầng đồng bộ là lựa chọn đơn vị khai thác, đầu tư xe điện năng lượng xanh và hoạt động…
Sau khi nghe ý kiến các chuyên gia, nhà quản lý về giao thông xanh, Bí thư Đảng ủy đặc khu Côn Đảo Lê Anh Tú đã ghi nhận, thống nhất các giải pháp và khẳng định cùng phối hợp tốt để triển khai. Ông cũng thông tin về tiến độ dự án kéo điện lưới ra Côn Đảo sẽ vận hành đúng tiến độ dự kiến dịp 2-9 năm nay, đảm bảo cho việc phát triển các phương tiện sử dụng. TS. Trương Minh Huy Vũ cũng ghi nhận các ý kiến, hiến kế trên và khẳng định sẽ đưa vào trong dự thảo đề án trình Thành phố; chuyển một phần cho đặc khu Côn Đảo để đưa những vấn đề trên vào dự thảo báo cáo chính trị, chương trình hành động của đặc khu nhiệm kỳ tới… 6 tuyến xe bus điện tại đặc khu Côn Đảo dự kiến gồm: Tuyến sân bay Côn Đảo về trung tâm đặc khu; Tuyến cảng Bến Đầm về trung tâm đặc khu; Tuyến khu vực trung tâm phục vụ người dân Côn Đảo; Tuyến nối khu vực trung tâm với phía Tây Bắc Côn Đảo; Tuyến nối khu vực trung tâm với phía Đông Nam; Tuyến nối khu vực Tây Bắc – Đông Nam phục vụ cho người dân Côn Đảo đi đến các cơ quan hành chính đặc khu hàng ngày; Tuyến đi qua các khu du lịch để phục vụ du khách.
Cuốn sổ tay hướng dẫn giảm nhựa với thông tin liên quan về vật liệu nhựa, về vai trò của chúng trong đời sống và làm sao để sử dụng các sản phẩm từ nhựa một cách bền vững và thân thiện với môi trường hơn.